Elastyna to białko wytwarzane przez organizm człowieka. Po 25. roku życia przestaje być produkowane, a około 50. roku życia wytworzone włókna zanikają. Elastyna odpowiada za gładkość i jędrność skóry, dlatego często jest uwzględniana w składzie kosmetyków przeznaczonych zwłaszcza do cery dojrzałej. Jakie właściwości, działanie i zastosowanie ma elastyna i kosmetyki na jej bazie?

Elastyna – właściwości i działanie

Elastyna to budulec tkanki łącznej, więzadeł i ścięgien, który znajduje się także w ścianach naczyń krwionośnych, w tkance płucnej i w sercu. Jest produkowana przez fibroblasty skóry i nadaje tkankom, które współtworzy, sprężystość i elastyczność. To między innymi ona sprawia, że gdy lekko uszczypniemy się w dłoń, nasza skóra powraca do swojej pierwotnej formy. U osoby młodej następuje to błyskawicznie, a u osób starszych, których organizm już nie wytwarza włókien elastynowych, to trwa dłużej. Z tego powodu aby opóźnić procesy starzenia się skóry twarzy, w kosmetykach wykorzystuje się elastynę hydrolizowaną, która wnika w głąb naskórka, tam wiąże wodę, a w efekcie nawilża i wygładza skórę.

Elastyna to naturalny elastomer, która działa podobnie jak guma, to znaczy przywraca skórze jej strukturę, na przykład po ciąży czy właśnie po uszczypnięciu. Tę właściwość elastyna zawdzięcza dwóm zawartym w niej aminokwasom: desmozynie i izodesmozynie. Oba posiadają cztery miejsca, które umożliwiają tworzenie wiązań peptydowych, i powodują, że włókno elastyny najpierw rozciąga się do podwójnej długości, a gdy siły rozciągające przestaną działać, wraca do swojego pierwotnego kształtu bez jakichkolwiek odkształceń.

Właśnie to sprawia, że elastyna nadaje skórze elastyczność i sprężystość, poprawia jej witalność oraz wygładza drobne zmarszczki. Ponadto chroni ją przed działaniem szkodliwych substancji chemicznych, a konkretnie osłabia drażniące i odtłuszczające działanie detergentów. Właśnie z tego powodu kosmetyki z elastyną stosuje się w celu złagodzenia podrażnień wywołanych przez środki czyszczące.

Aminokwasy aromatyczne zawarte w elastynie sprawiają, że ta ostatnia ma zdolność absorbowania promieni UV. Kosmetyki z elastyną pozostawiają na skórze warstwę okluzyjną, czyli delikatny film, który chroni ją przed utratą wody. Ponadto elastyna wspomaga odbudowę włosów, które w efekcie stają się miększe i odzyskują połysk. Co więcej, wzmacnia paznokcie, to znaczy zapobiega ich łamliwości i nadaje płytce paznokciowej elastyczność.

Elastyna – zastosowanie

Dzięki swoim pielęgnacyjnym właściwościom elastyna znalazła zastosowanie przy produkcji kremów przeznaczonych do cery dojrzałej. Nie powinno zabraknąć jej także w tonikach, płynach i balsamach, ponieważ jej hydrolizaty łatwo wprowadzić do kosmetyków emulsyjnych i wodnych.

Elastyna chroni skórę przed utratą wody, dlatego jest powszechnie stosowana w kosmetykach dedykowanych właśnie cerze odwodnionej. Jest dodawana do mgiełek, wcierek i odżywek przeznaczonych zarówno do włosów, jak i do paznokci. O elastynę są także wzbogacane lakiery do paznokci, które w efekcie dłużej utrzymują się na płytce i nie odpryskują.

Ponadto elastyna stanowi składnik tuszów do rzęs, ponieważ jej sproszkowany hydrolizat nadaje rzęsom połysk i elastyczność oraz wydłuża je i pogrubia. Ponieważ elastyna neutralizuje szkodliwe działanie środków drażniących, jest dodawana do mydeł, żelów pod prysznic, płynów do kąpieli i kosmetyków kolorowych.

Elastyna i kolagen

O elastynie wspomina się przy okazji kolagenu, który stanowi główne białko tkanki łącznej. Kolagen znajduje się między innymi w skórze, kościach, ścięgnach i chrząstkach oraz jest odporny na rozciąganie. Do tej pory odkryto 19 typów kolagenu, ale prawdopodobnie jest ich znacznie więcej. Kolagen nadaje skórze elastyczność i stosuje się go nawet podczas zabiegów chirurgii estetycznej, na przykład powiększania ust. Z wiekiem nie tylko włókna elastynowe przestają być produkowane, a około 50. roku życia zanikają. Analogiczne procesy dotyczą kolagenu. Dochodzi do tak zwanej glikacji, która polega na powstawaniu krzyżowych wiązań wewnętrznych pomiędzy włóknami. Wiązania powstają głównie wskutek łączenia się cukrów (rybozy, fruktozy i glukozy) z białkami, a więc z kolagenem i elastyną. W efekcie powstają mostki, które łączą włókna kolagenowe, zmieniają właściwości skóry (zmniejszają jej elastyczność i powodują powstawanie zmarszczek) i usztywniają siatkę kolagenową. Zastosowanie elastyny i kolagenu w jednym kosmetyku spowalnia proces glikacji, który rozpoczyna się już około 20. roku życia.

Męska skóra posiada więcej włókien elastynowych i kolagenowych niż damska i jest od niej o około 20% grubsza. Tym pesymistycznym akcentem zakończmy.